การศึกษาความชุกด้านปัจจัยทางจิตสังคมและปัจจัยเสี่ยงด้านการยศาสตร์กับอาการไม่สบายทางระบบกระดูกและกล้ามเนื้อกรณีศึกษาในกลุ่มผู้ปฏิบัติงานแผนกจ่ายกลางในจังหวัดนครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

     การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกและปัจจัยเสี่ยงที่ส่งผลต่อการเกิดอาการไม่สบายทางระบบกระดูกและกล้ามเนื้อ (Musculoskeletal Disorders: MSDs) ในพนักงานจ่ายกลางของโรงพยาบาลในจังหวัดนครศรีธรรมราช โดยใช้รูปแบบการวิจัยเชิงสำรวจ (Cross-Sectional Study) ในการเก็บข้อมูลจากพนักงานจ่ายกลางจำนวน 179 คน ผ่านแบบสอบถามที่ประยุกต์จากมาตรฐานสากล Nordic Musculoskeletal Questionnaire (NMQ) เพื่อประเมินอาการที่เกี่ยวข้องกับกล้ามเนื้อและกระดูก และข้อมูลเกี่ยวกับปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการทำงาน เช่น ลักษณะงาน ความเครียดจากงาน และปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม
ผลการวิจัยพบว่าอาการไม่สบายทางระบบกระดูกและกล้ามเนื้อเป็นปัญหาสุขภาพที่มีความชุกสูง โดยร้อยละ 70.4 ของกลุ่มตัวอย่างรายงานว่าเคยมีอาการไม่สบายทางระบบกระดูกและกล้ามเนื้อในช่วง 12 เดือนที่ผ่านมา โดยอาการที่พบมากที่สุดคืออาการปวดหลังส่วนบนและหลังส่วนล่าง รองลงมาคืออาการปวดคอ ข้อมือ และข้อเท้า จากการวิเคราะห์ข้อมูลพบว่าเพศหญิงมีโอกาสเกิดอาการไม่สบายทางระบบกระดูกและกล้ามเนื้อสูงกว่าเพศชายถึง 6.04 เท่า (OR=6.04, p < 0.001) และการยกเครื่องมือที่มีน้ำหนักเกิน 20 กิโลกรัม รวมถึงการขนย้ายอุปกรณ์หนัก พบว่าเพิ่มความเสี่ยงต่ออาการไม่สบายทางระบบกระดูกและกล้ามเนื้ออย่างมีนัยสำคัญ (OR=10.44, p < 0.001) นอกจากนี้ยังพบว่าอายุที่มากกว่า 30 ปี และประสบการณ์ทำงานมากกว่า 10 ปี ก็เป็นปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิด MSDs โดยมีค่าอัตราส่วนความเสี่ยง (OR) ที่สูงเช่นเดียวกัน
ผลการศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่าปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญสำหรับการเกิดอาการไม่สบายทางระบบกระดูกและกล้ามเนื้อได้แก่ อายุที่มากขึ้น การทำงานในกะบ่าย การยกของหนัก และท่าทางที่ไม่สะดวกในระหว่างการทำงาน การพัฒนาและการส่งเสริมการฝึกอบรมด้านการยศาสตร์ รวมถึงการออกแบบสภาพแวดล้อมการทำงานที่ดีขึ้น เป็นการดำเนินการที่สำคัญในการป้องกันและลดความเสี่ยงของการเกิด MSDs ในพนักงานจ่ายกลางในอนาคต

คำสำคัญ: ความชุก, ปัจจัยเสี่ยง, อาการไม่สบายทางระบบกระดูกและกล้ามเนื้อ, พนักงานจ่ายกลาง, การยศาสตร์

Abstract

This research aimed to investigate the prevalence and risk factors contributing to Musculoskeletal Disorders (MSDs) in Central Sterile Supply Technicians (CSSTs) working in hospitals in Nakhon Si Thammarat Province. A cross-sectional study design was used, collecting data from 179 participants through a standardized Nordic Musculoskeletal Questionnaire (NMQ) adapted to assess musculoskeletal symptoms and factors associated with their work environment, job stress, and physical demands.
The results revealed that MSDs were a significant health issue among the participants, with 70.4% reporting musculoskeletal symptoms in the past 12 months. The most common symptoms were upper and lower back pain, followed by neck pain, wrist pain, and ankle pain. Logistic regression analysis showed that females had a significantly higher risk of MSDs than males, with an Odds Ratio (OR) of 6.04 (p < 0.001). Heavy lifting (over 20 kg) and the frequent handling of heavy equipment were associated with a higher risk of MSDs, with an OR of 10.44 (p < 0.001). Furthermore, older age (above 30 years) and more than 10 years of work experience were also significant risk factors for MSDs, with high OR values.
The findings highlight that the most important risk factors for MSDs include aging, working the afternoon shift, lifting heavy items, and performing tasks in uncomfortable postures. Developing ergonomic training and improving work environment design are crucial for preventing and reducing the risk of MSDs in CSSTs, ensuring better health outcomes and job performance in the future.

Keywords: Prevalence, Risk Factors, Work-related Musculoskeletal Disorders, Central Sterile Supply Technicians, Ergonomics

ดร.วิทยา ชาญชัย – Dr. Withaya Chanchai. 2567 (2024). Prevalence and Psychosocial Factors Associated with Work-related Musculoskeletal Disorders among Central Supply Technicians in Nakhon Si Thammarat Province. รายงานการวิจัย. วิทยาศาสตร์สุขภาพ|Health Science. แพทยศาสตร์ ภาควิชาสาธารณสุขศาสตร์ (Medicine, Department of Public Health Science). วิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาอาชีวอนามัยและความปลอดภัย – Bachelor of Science Program in Occupational Health and Safety. วท.บ. (สาขาวิชาอาชีวอนามัยและความปลอดภัย) – B.Sc. (Occupational Health and Safety). Bangkok: Siam University