ประสบการณ์การรีวิวผลิตภัณฑ์สุขภาพของนิสิต/นักศึกษาเภสัชศาสตร์ในประเทศไทย

บทคัดย่อ

     การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์การรีวิวผลิตภัณฑ์สุขภาพของนิสิต/นักศึกษาเภสัชศาสตร์ประเทศไทย และประเมินความรู้ด้านกฎหมายและจรรยาบรรณวิชาชีพเภสัชกรรมของนิสิต/นักศึกษาเภสัชศาสตร์ประเทศไทย วิธีการศึกษา: การศึกษานี้ เป็นการวิจัยเชิงสำรวจแบบตัดขวาง ผู้วิจัยเก็บข้อมูลตั้งแต่วันที่ 20 ธันวาคม พ.ศ. 2565 ถึง 28 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2566 ด้วยแบบสำรวจผ่านระบบออนไลน์โดยประชาสัมพันธ์การเข้าร่วมโครงการวิจัยโดยสมัครใจผ่านสโมสรนิสิต/นักศึกษาเภสัชศาสตร์ ประเทศไทย ประชากรในการศึกษา คือ นิสิต/นักศึกษาเภสัชศาสตร์ระดับปริญญาตรีทุกชั้นปีในประเทศไทย เครื่องมือที่ใช้คือแบบสำรวจ ประกอบไปด้วย 3 ส่วน ได้แก่ ชั้นปี ประสบการณ์การรีวิวผลิตภัณฑ์สุขภาพและจริยธรรมส่วนบุคคล จำนวน 20 ข้อ ความรู้ด้านกฎหมายและจรรยาบรรณวิชาชีพ จำนวน 10 ข้อ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์สหสัมพันธ์ ผลการศึกษา: ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างจำนวน 544 คน จาก 19 สถาบัน กลุ่มตัวอย่างจากชั้นปีที่ 2 เข้าร่วมการศึกษามากที่สุดคือ 147 คน (ร้อยละ 27.00) ผลการศึกษาพบว่ามี การรีวิวผลิตภัณฑ์สุขภาพของกลุ่มตัวอย่างจากมากไปน้อยดังนี้ การรีวิวเครื่องสำอาง การรีวิวผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร และการรีวิวผลิตภัณฑ์ยา (ร้อยละ 17.65, ร้อยละ 16.54 และร้อยละ 4.23 ตามลำดับ) คะแนนเฉลี่ยด้านความรู้ด้านกฎหมายและจรรยาบรรณวิชาชีพเภสัชกรรมเกี่ยวกับการรีวิวผลิตภัณฑ์สุขภาพพบว่าชั้นปีที่ 6 มีคะแนนสูงสุดคือ 8.40 ± 1.29 (ค่าเฉลี่ย ± ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน, คะแนน เต็ม 10 คะแนน) และพบแนวโน้มกลุ่มตัวอย่างมีค่าคะแนนเฉลี่ยความรู้เพิ่มมากขึ้นตามชั้นปีการศึกษา คะแนนความรู้ด้านกฎหมายและจรรยาบรรณวิชาชีพฯและประสบการณ์การรีวิวผลิตภัณฑ์สุขภาพสัมพันธ์กันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (R=0.566, p<0.001) สรุปผลการศึกษา: นักศึกษาเภสัชศาสตร์ส่วนใหญ่มีความรู้ด้านกฎหมายและจรรยาบรรณวิชาชีพเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์สุขภาพ แต่ในชั้นปีต้นมีความรู้เฉลี่ยอยู่พียงระดับปานกลาง รวมทั้งเคยมีประสบการณ์การรีวิว หรือเห็นนิสิต/นักศึกษารีวิวผลิตภัณฑ์สุขภาพ ดังนั้นควรพัฒนาความรู้ด้านกฎหมายเกี่ยวกับการรีวิวผลิตภัณฑ์สุขภาพให้แก่นักศึกษาเภสัชศาสตร์ตั้งแต่ชั้นปีต้น

คำสำคัญ: การรีวิวผลิตภัณฑ์สุขภาพ, ความรู้ด้านกฎหมายผลิตภัณฑ์สุขภาพ, นักศึกษาเภสัชศาสตร์

Abstract

The Studies has objectives is to study the situation of health product reviews among pharmacy students in Thailand and their knowledge of pharmacy professional laws and ethics. Method: This study is a cross-sectional survey research. The researcher collected data from 20 December 2022 to 28 February 2023 using an online survey by publicizing voluntary participation in the research project through the Thailand Pharmacy Student Club. The study population was undergraduate pharmacy students of all years in Thailand. The instrument used was a questionnaire consisting of 3 parts: year of study, health product review experience, 20 items on personal ethics, 10 items on legal knowledge, and professional ethics. The data were analyzed by descriptive statistics and correlational analysis. Results: The study found that the sample consisted of 544 people from 19 institutions. The most second-year respondents, 147 people (27.00 %) participated in the study. The study found that health product reviews among the sample group from highest to lowest: cosmetics reviews, dietary supplement reviews, and drug reviews (17.65 %, 16.54 %, and 4.23 %, respectively). The average score in the pharmacy profession’s knowledge of laws and ethics regarding health product reviews was in six years, with the highest score of 8.40 ± 1.29 (mean ± standard deviation, total score of 10 points). The trend was that the sample group had an increasing average knowledge score according to the academic year. Legal knowledge, ethics, and behavior scores were statistically significantly related (R=0.566, p<0.001). Conclusion: Most pharmacy students have knowledge of laws and ethics related to health product reviews, including had experience reviewing or saw students reviewing health products. Moreover, their understanding is only at a moderate level during their early years of study. Therefore, it is important to enhance the understanding of laws and ethics related to health product reviews among pharmacy students from the beginning of their studies.

Keywords: Health Product Reviews, Knowledge of Health Products Law, Pharmacy Students

Experience of Health Product Reviews in Pharmacy Students in Thailand. 2566 (2023). ประสบการณ์การรีวิวผลิตภัณฑ์สุขภาพของนิสิต/นักศึกษาเภสัชศาสตร์ในประเทศไทย. บทความ (Paper). Advisor: อ. ชินวัจน์ แสงอังศุมาลี – Mr. Shinnawat Saengungsumalee. วิทยาศาสตร์สุขภาพ|Health Science. เภสัชศาสตร์ (Pharmacy). เภสัชศาสตรบัณฑิต ภ.บ. (การบริบาลทางเภสัชกรรม) – Pharm.D. (Pharm.Care). หลักสูตรเภสัชศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาการบริบาลทางเภสัชกรรม – Doctor of Pharmacy Program in Pharmaceutical Care. Bangkok: Siam University

Academic Year 2023, วิทยาศาสตร์สุขภาพ|Health Science, เภสัชศาสตร์ (Pharmacy), เภสัชศาสตรบัณฑิต ภ.บ. (การบริบาลทางเภสัชกรรม) – Pharm.D. (Pharm.Care),หลักสูตรเภสัชศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาการบริบาลทางเภสัชกรรม – Doctor of Pharmacy Program in Pharmaceutical Care